ارتقاء بودجه آموزش و پرورش بودجه وزارت آموزش و پرورش بسیار کمتر از نیاز این وزارت‌خانه است.

ایده محوری و استدلال:

بودجه وزارت آموزش‌وپرورش کمتر از حد نیاز است و حدود ده‌ درصد بودجه کشور است کشورهایی که آموزش‌وپرورش موفقی دارند حداقل ۲۰ درصد از بودجه کشور را به امر آموزش‌وپرورش اختصاص داده‌اند اگر اعتقاد داشته‌ باشیم که زیربنای توسعه کشور ارتقاء آموزش و پرورش است باید بر میزان این بودجه افزوده شود اگر آموزش و پرورش بودجه مناسب و همچنین مدیران کارآمد داشته باشد قادر است تمام مشکلات خود را درون همین دستگاه مرتفع سازد.

نگاه به آموزش و پرورش با کوچک انگاری و ساده پنداری همراه است

ایده محوری و استدلال:

مسائل آموزش‌وپرورش کاملاً تخصصی و فنی است اما معمولاً همه آحاد جامعه و مسئولین به دلیل این‌که خود سال‌ها در این نظام تحصیل‌کرده‌اند و فهم عمومی دارند خود را کارشناس می‌پندارند و اظهارنظرهای غیرتخصصی می‌نمایند درصورتی‌که حیطه‌های مختلف آموزش‌وپرورش هرکدام تخصصی و علمی است مانند سنجش و ارزشیابی، منابع انسانی، مدیریت و یا پژوهش برای همین است که گاهی در انتصاب وزیر افرادی غیرمتخصص یا از بیرون دستگاه آموزش‌وپرورش به این سمت گمارده شده‌اند همین‌طور جامعه در مقابل آموزش‌وپرورش دچار کوچک انگاری است و اولویت بالا برای آن قائل نیست و بودجه مناسبی هم به آن اختصاص نداده‌اند و برای همین اولویت آموزش‌وپرورش در نزد دولتمردان در این سال‌ها پایین آمده‌ است .

مشارکت همه دستگاههای کشور برای موفقیت آموزش و پرورش

ایده محوری و استدلال:

آموزش‌وپرورش بزرگ‌ترین وزارت‌خانه کشور با بیش‌از ۱ میلیون نفر معلم ۱۵ میلیون نفر دانش‌آموز و بیش‌ از یکصد هزار مدرسه می‌باشد در هیچ کشوری که آموزش‌وپرورش دارای اولویت است امر آموزش و پرورش به‌تنهایی به این وزارت‌خانه واگذار نشده‌ است و تمام دستگاهها در کنار این وزارتخانه عظیم برای موفقیت او تلاش می‌کنند مثلاً در بسیاری از کشورها شهرداری‌ها بودجه مناسبی به مدارس اختصاص داده و بسیاری از مراکز مهم مدرسه مانند کتابخانه آزمایشگاه و کارگاه ، نمازخانه و محیط سبز و زیباسازی و امثالهم را مساعدت کامل می‌نمایند ولی در کشور ما این اتفاق نمی‌افتد و دستگاه‌ها بمانند مجمع الجزایر مستقل فقط به‌فکر رتق و فتق امورات خود هستند .اگر آموزش‌وپرورش اولویت بالای جامعه و دولت باشد تمام دستگاه‌ها ازجمله وزارتخانه‌هایی مانند وزارت صنعت, نیرو ، نفت, جهاد کشاورزی, اقتصاد و شهرداری‌ها و…به کمک این وزارت‌خانه و بدون منت می‌شتابند چون میدانند موفقیت کشور در گرو موفقیت آموزش و پرورش خواهد بود.

اجرا نشدن سند تحول بنیادین

با توجه به این‌که حدود ۱۰ سال از رونمایی سند تحول بنیادین می‌گذرد تا کنون تنها بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از سند تحول اجرا شده‌است و عدم ورود جدی گفتمان سند تحول در مدرسه و بیگانگی کادر مدارس و خانواده‌ها با مفاهیم و گزاره‌های سند تحول بنیادین و کوتاهی در بازنگری و ترمیم سند و همچنین در تدوین به‌موقع اسناد واسطه‌ای مورد نیاز سند براساس الزامات قانونی مصوب وجود داشته‌است.

ایده محوری و استدلال:

در ابتدا ترمیم و تکمیل سند و تصویب آن در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و بازنگری در زیرنظام‌های سند تحول بنیادین ضروری به‌نظر می‌رسد در گام بعدی اهتمام به اجرای آن با بسیج کلیه امکانات و منابع و تدوین برنامه عملیاتی جهت اجرا ضروری است ۔ تدوین و اجرای برنامه آموزش‌وپرورش تمام ساحتی و توسعه روش‌ها و استانداردهای ارزشیابی با رویکرد تمام ساحتی لازم‌الاجرا است ۔توسعه گفتمان تحول بنیادین آموزش‌وپرورش در بین جامعه مخاطبین و آشناسازی آن‌ها با ادبیات و مضامین اصلی سند با بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌های ارتباط‌جمعی و تولید محتوا و متون آموزشی مناسب برای ورود مفاهیم و ادبیات سند تحول بنیادین به مدرسه جزو اقدامات لازم در اجرای سند می‌باشد.

ناهماهنگی بخشهای مختلف آموزش و پرورش

پیچیده و پهن‌پیکر بودن ساختار آموزش‌وپرورش باعث ناهماهنگی جدی در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در بخش‌های مختلف معاونت‌ها و سازمان‌های وزارت آموزش‌وپرورش و ناهمسویی بخش‌ها در اجرای برنامه‌های مصوب وزارت شده‌است به صورتی که این وزارت‌خانه و به‌صورت مجمع‌الجزایر جدا از هم اداره می‌شود و اقدامات جزیره‌ای صورت می‌پذیرد.

ایده محوری و استدلال:

به‌نظر می‌رسد با توجه به تعدد وظایف شخص وزیر ، او به تنهایی قادر به هماهنگی این ساختار گسترده نمی باشد و نمی‌تواند این هماهنگی را درون سیستم به وجود آورد بنابراین لازم است با انتصاب یک نفر قائم‌مقام وزیر جهت هماهنگی دقیق بین سازمان‌ها و معاونت‌ها و دوایر مختلف آموزش‌ و پرورش و ادارات‌کل استان‌ها اقدام لازم به عمل آید تا این ناهمسویی تبدیل به هم‌افزایی گردد.

نابرابری فرصت‌های آموزشی و نیاز به استقرار عدالت آموزشی 

ایده محوری و استدلال:

طراحی و اجرای طرح توسعه و ارتقاء مدارس دولتی و کاهش تنوع مدارس. توسعه دسترسی دانش‌آموزان مناطق محروم به آموزش مناسب. تلاش جهت تبدیل مدارس کپری خشتی و فرسوده به مدارس استاندارد. تلاش مؤثر برای بازگرداندن ترک‌تحصیل کنندگان در دوران شیوع بیماری کووید ۱۹ به روند آموزش. تامین دسترسی دانش‌آموزان مناطق محروم به وسایل ارتباطی هوشمند برای بهره‌مندی از آموزش‌های مجازی. تدوین و اجرای الگوی توسعه متوازن مدارس غیر دولتی. تجلیل و تکریم از خیرین مدرسه‌ساز و توسعه تشکل‌های خیرین مدرسه یار به‌منظور ارتقاء تعاملات خیرین و آموزش‌ و پرورش و پشتیبانی از مدرسه.

اجرای قانون رتبه‌بندی معلمان

ایده محوری و استدلال:

ظاهرا اجرای کامل قانون رتبه‌بندی معلمان با توجه به موضوع کسر بودجه معطل مانده و آن‌طورکه در شأن و جایگاه والای معلمان می‌باشد قابل‌اجرا نیست در این‌مورد پیشنهاد می‌شود به‌صورت گام‌به‌گام در قالب برنامه ۲ تا ۳ ساله و با تامین اعتبار و مساعدت مجلس شورای اسلامی با تخصیص اعتبارات مورد نیاز، برنامه اجرایی شود.

کمبود شدید نیروی انسانی در آموزش‌وپرورش

آموزش‌وپرورش در سال‌های آتی با ۳۰۰ هزار نفر کمبود معلم و کادر اجرایی در مدارس روبرو خواهد بود.

ایده محوری و استدلال:

برای رفع بحران کمبود نیروی انسانی ابتدا لازم است از طریق اصلاح ظرفیت و افزایش جذب دانشجو معلم در دانشگاه فرهنگیان اقدام نمود و نیز استفاده موقت از ظرفیت دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان برای تدریس تا رفع بحران به‌طوری‌که دانشجویان از سال سوم تحصیل در دانشگاه ، ساعاتی نیز تدریس نمایند۔ همچنین استفاده از ظرفیت نیروهای موظف در حق‌التدریس قابل برنامه ریزی است چون بسیاری از نیروهای رسمی آموزش‌وپرورش پس‌ از رسیدن به سابقه ۲۰ سال ساعت کارشان به ۲۰ ساعت در هفته تقلیل می‌یابد که می‌توان بخش قابل‌ توجهی از این نیروها را به‌صورت داوطلبانه برای حق‌التدریس استفاده کرد ۔همچنین بهره‌گیری از ظرفیت بازنشستگان محترم که مایل به تدریس و ادامه همکاری با آموزش‌ و پرورش هستند و استفاده از ظرفیت قانون سرباز معلم برای رفع این کسری قابل اتکا می‌باشد.

بیمه تکمیلی فرهنگیان رضایت بخش نیست

ایده محوری و استدلال:

با عنایت به این‌که اکثریت فرهنگیان محترم از روال بیمه تکمیلی کنونی خود راضی نیستند لازم است با جایگزینی بیمه تکمیلی طلایی با بیمه فعلی و پیش‌بینی اعتبارات مورد نیاز از شرکت بیمه‌ای استفاده نمود که هم فراگیری لازم را داشته باشد و هم خدمات کامل خود را برای فرهنگیان اجرا نماید.

طراحی الگوی جدید آموزش ترکیبی در دوران کرونایی (بر خط و حضوری)

ایده محوری و استدلال:

با عنایت به تعداد بازماندگان از تحصیل در شبکه‌های مجازی و همین‌طور پیش‌بینی افت تحصیلی دانش‌آموزان در این سال‌های کرونایی بجاست که الگوی جدید آموزش ترکیبی حضوری و برخط تدوین شود ۔با انتخاب راهکارهایی نظیر حضور دانش‌آموزان به‌صورت کم ازدحام و در ساعات محدود و مدیریت هم‌زمان حضور آن‌ها به‌صورت گزینه هفته‌ای ۳ روز با کاهش تعداد کلاس‌ها به یک دوم یا هفته‌ای ۲ روز با کاهش تعداد کلاس‌ها به یک‌ سوم، دروسی که نیاز به تمرین بیشتر دارد را در این روزهای حضوری تدریس نمود و دانش آموزان مابقی دروس را در منزل و به‌صورت آنلاین از فضای مجازی دریافت نمایند۔ همچنین با توسعه پوشش ابری یادگیری همه‌جا حاضر ، ایجاد پلتفرم جامع آموزش مجازی و یادگیری ، توسعه شبکه شاد تحت وب و رفع ایرادها و همچنین تفویض اختیار به مدارس در انتخاب شبکه‌های اجتماعی داخلی برای آموزش برخط و بهره‌گیری بیشتر از ظرفیت صدا و سیما مد نظر قرار دارد.

حرکت از نظام آموزشی حفظ محور به سوی نظام آموزشی اندیشه محور و مهارت گرا

ایده محوری و استدلال:

۱ – تغییر بنیادین در شیوه برنامه‌ریزی و تالیف کتب درسی با استفاده از روش چند تألیفی، متناسب‌سازی حجم کتب درسی ، گنجاندن هدف‌های متعالی‌تر یادگیری نظیر فهمیدن، استدلال و کاربرد و نیز مهارت‌های زندگی و پژوهشی در برنامه درسی، استفاده از روش‌های فعال و مشارکتی در آموزش دروس ،پرهیز از تمرکز صرف بر حافظه محوری در طراحی برنامه درسی

۲ – استفاده از شیوه‌ها، روش‌ها و فناوری‌های نوین آموزشی (طراحی و اجرای دوره‌های آموزش ضمن خدمت پیشرفته و آموزش جدیدترین شیوه‌های آموزشی به معلمان)

۳ – بازنگری در ارزشیابی توصیفی و اصلاح شیوه‌های سنجش و اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی و ارائه آموزش‌های مفید به معلمان برای بکارگیری انواع ارزشیابی‌های نوین و توسعه الگوی ارزشیابی برای سنجش مهارت‌های تفکر و استدلال

۴ – آموزش برای دستیابی به مراتب حیات طیبه نه رقابت برای قبولی در کنکور و اصلاح جهت‌گیری مدارس و هدف‌های نظام آموزشی

۵- توسعه و ترویج برنامه مهارت‌آموزی و کارآفرینی

تقویت معاونت پرورشی و کارآمدی بیشتر مربیان تربیتی و مشاورین در مدارس

ایده محوری و استدلال:

۱-چرخش فعالیت‌های پرورشی از برخی امور صوری و تدوین بخشنامه‌ها و هماهنگی مسابقات فرهنگی و هنری به تاثیرگذاری بر فرایند تربیت مدرسه‌ای و اعمال کارکردهای تربیتی و فرهنگی مدرسه

۲-تدوین طرح مقابله با آسیب‌های اجتماعی و مسائل ناشی از گسترش فضای مجازی در بین دانش‌آموزان و مقابله مؤثر با تهدیدهای آن

۳- با عنایت به تعطیلی چندساله رشته تربیت مربی تربیتی در دانشگاه فرهنگیان، تربیت مربیان جدید جوان و متخصص با رویکرد تحولی و روش الگویی و تعاملات حضوری

۴-اصلاح و استقرار نظام جامع مشاوره و راهنمایی و هدایت تحصیلی و شغلی و توسعه نظام سلامت جسمانی و روانی دانش‌آموزان و معلمان و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی

۵ – توسعه فرصت‌های پرورشی دانش‌آموزان در درون و برون مدرسه و تعمیم نقش تربیتی معلمان

۶-تقویت جایگاه و ظرفیت های معاونت پرورشی در ستاد و استان‌ها

همچنین:

استقرار نظام تعلیم‌وتربیت چند ساحتی در همه ابعاد مدرسه

ایده محوری و استدلال:

تربیت متوازن و رشد شایستگی‌های پایه در ساحت‌های تربیت (ساحت اعتقادی، عبادی و اخلاقی، ساحت اجتماعی و سیاسی،ساحت علمی و فناورانه، هنری و زیبایی‌شناختی، زیستی و بدنی، اقتصادی و حرفه‌ای) زمینه‌ساز تحقق هدف‌های سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و دستیابی دانش‌آموزان به‌مراتب حیات طیبه است که متأسفانه هم‌اینک به‌صورت تک ساحت و با تاکید بر برنامه‌های آموزشی در مدارس انجام می‌شود بر همین مبنا تحکیم و تقویت عوامل مؤثر تربیت از منظر ساحت‌ها و تعدیل و رفع موانع باید مدنظر قرار گیرد.

ارتقاء و کارآمدی همه‌جانبه هنرستان‌ها و گره زدن آن‌ها به فضای صنعت و اشتغال

با عنایت به مشکل اشتغال جوانان در کشور ما و عدم ارتباط هنرستانها با بخش های تولیدی و خدماتی و لزوم نقش آفرینی موثر هنرستان‌ها برای ورود هنرجویان هنرستانی به بازار کار و رفع نیاز کشور در این زمینه لازم است که این نقیصه با برنامه‌ریزی مدون برطرف گردد.

ایده محوری و استدلال:

در ابتدا لازم است در حوزه مدیریت و ستاد وزارتخانه‌ها و سازمان‌های بزرگ صنعتی دفاتری تشکیل شود که مسئولیت تسهیل ارتباط و تقویت پیوند میان صنعت و مدارس فنی‌‌و‌حرفه‌ای را به‌عهده بگیرد برای این کار لازم است الزامات و مشوق‌های لازم برای پیوند صنعت با آموزش‌وپرورش تعریف شود و با تسهیل ارتباط میان این دو بخش ، رقابتی میان مدیران دستگاه‌های صنعتی در جهت همکاری نزدیک و مستمر با هنرستان‌ها در مسیر ارتقا و رفع نیازهای فنی و مدیریتی‌شان شکل بگیرد همچنین در هر اداره‌کل آموزش‌وپرورش استان دفتر متولی ارتباط با صنایع تاسیس شود تا با نظارت و حمایت وزارت آموزش‌وپرورش مسیر همکاری مدارس فنی‌وحرفه‌ای و مؤسسات صنعتی تولیدی و خدماتی را تسهیل کنند و فعالیت‌های علمی هنرآموزان مدارس فنی‌‌و‌حرفه‌ای و نیز پروژه‌های عملی هنرجویان را به سمت موضوعات مورد نیاز صنایع و مراکز تولیدی و خدماتی سوق دهند همچنین برای نهادینه شدن همکاری فی‌مابین آموزش‌وپرورش و صنعت شایسته‌است تمهیداتی در نظر گرفته شود که مدیران یا پیش‌کسوتان صنایع در هیئت‌مدیره‌های هنرستان‌های فنی‌‌و‌حرفه‌ای حضور پیدا کرده و بالعکس در حلقه مدیریتی صنایع نیز مدیران و استادان برجسته هنرستان‌های آموزش‌وپرورش حضور یابند با اجرای این طرح علاوه‌بر تقویت پیوند آموزش‌وپرورش با صنعت قسمتی از هزینه‌های هنرستان‌ها نیز از این محل تامین خواهد شد در این مسیر واگذاری بخشی از سهام برخی صنایع به هنرستان‌ها می‌تواند در دستور کار قرار گیرد تا همان گونه که دانشگاه‌های علوم پزشکی متولی و مالک بیمارستان‌ها هستند و از این طریق بخشی از هزینه‌های آن‌ها تأمین‌شده و پیوند ارگانیک آن‌ها با حوزه درمان تامین می‌گردد هنرستان هان هم به شکلی سازمان‌یافته و نهادینه با واقعیت‌های عینی و نیازهای واقعی جامعه و دولت پیوند خورده و تحولی در حرکت اشتغال کشور ایفا نمایند.

جذب معلم تنها از طریق دانشگاه‌های تخصصی فرهنگیان

متأسفانه در سال‌های گذشته شاهد این بودیم که با اعمال فشارهای جمعی و تجمع و تحصن گروههای مختلف ، آموزش‌وپرورش یا مجلس شورای اسلامی مجبور به استخدام‌های دسته‌جمعی مربیان پیش‌دبستان حق‌التدریس‌ها و آموزشیاران نهضت سوادآموزی بدون ضابطه شده‌است۔ جذب گروهی به این روش تیشه زدن به ریشه آموزش‌وپرورش است چرا که عنصر اصلی نظام تعلیم و تربیت ،شخص معلم می باشد و اگر معلم شایسته ، درست انتخاب نشود این نظام تضعیف خواهد شد و خروجی مناسبی را شاهد نخواهیم بود.

ایده محوری و استدلال:

همان‌طور که مقام معظم رهبری فرموده‌اند جذب معلم صرفاً باید از طریق دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی انجام شود به‌نظر اینجانب سخت‌ترین ورودی‌ها باید در خصوص شغل معلم معلمی باشد و تلاش شود در دانشگاه فرهنگیان نیز برترین‌ها از بعد علمی و تربیتی جذب شوند و گذراندن مراحل گزینش با تعجیل در دانشگاه فرهنگیان به صلاح نمی‌باشد بعد از کنکور سراسری باید وقت کاملی در اختیار گزینش آموزش‌وپرورش قرار گیرد که هم از لحاظ تخصصی و هم از لحاظ تربیتی و اخلاقی با انگیزه‌ترین ها و بهترین‌ها جذب این دانشگاه شوند یک معلم شایسته نه‌ فقط در زمینه‌ی تخصصی خود بلکه در درک مسائل عمومی حوزه تعلیم‌وتربیت و جامعه نیز باید سرآمد باشد، از احاطه به فلسفه تعلیم‌وتربیت اسلامی تا روان‌شناسی تربیتی ، روان‌شناسی رشد و احاطه بر تازه‌های علم سنجش و اندازه‌گیری و برنامه‌ریزی درسی و کلاسی و مسائل جامعه‌شناختی باید جزو دانش و مهارت های معلم باشد۔ اشتباه‌ترین وضعیت وقتی است که یک فرد در آموزش و پرورش اطمینان یابد که حتی بدون ارتقا دانش و مهارت خود و با هر شکل تدریس می تواند سی سال در آموزش و پرورش حضور داشته باشد و لازم است در وضعیت سیستم ارزشیابی و اثربخشی آن و همچنین لزوم تحول در سیستم آموزش ضمن خدمت تجدید نظر و تحول صورت پذیرد.

ارتقاء کیفیت دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

ایده محوری و استدلال:

لازم است در این ۲ دانشگاه افزایش پذیرش دانشجو داشته‌باشیم تا این دانشگاه‌ها از همه ظرفیت خود برای رفع مشکل نیروی انسانی آموزش و پرورش استفاده کنند همچنین این دانشگاه ها برای تربیت معلم در تمامی ظرفیت خود به تکمیل کادر هیات علمی و جذب اساتید مجرب و متعهد و انقلابی نیازمند می‌باشند ۔در حال حاضر در بین معلمان بیش‌از ۳ هزار نفر دکتر معلم با صلاحیت وجود دارد که می‌توان با انتقال این اساتید به دانشگاه از ظرفیت این عزیزان که تواما هم تجربه حضور در مدرسه را دارند و هم از سطح دانش بالایی برخوردارند استفاده کرد ضمنا به روز کردن تجهیزات و امکانات این دانشگاه ضروری است و لازم است در این خصوص اقدامات لازم صورت پذیرد و همچنین روزآمد سازی برنامه درسی و کتب درسی مورد نیاز در دانشگاه اجتناب‌ناپذیر است ۔ضمنا در خصوص ارتقا سطح علمی معلمین شاغل در آموزش و پرورش در رشته های کارشناسی ارشد و دکترا در دانشگاه فرهنگیان باید برنامه ریزی صورت پذیرد

افزایش سطح اختیارات معلم و استفاده از خلاقیت های او در کلاس درس

ایده محوری و استدلال:

همان‌طور که لازم است در جذب برترین انسان‌ها به‌عنوان معلم دقت و ممارست انجام داد همانگونه نیز لازم است به معلم اعتماد کرد و سطح اختیارات او برای استفاده از خلاقیت‌های معلم در کلاس درس افزایش یابد درحال‌حاضر معلمین وظیفه دارند کتاب را به‌عنوان تنها منبع آموزش تدریس نمایند و کتاب‌ها نیز به‌علت حجم بالای محتوا ، اجازه هرگونه خلاقیت را از معلم خلع می‌نماید و معلم مجبور است که هر جلسه برای این‌که از درس عقب نماند پشت سر کتاب را تدریس نماید در صورتیکه یک کلاس شاداب نیاز به تحرک بیشتر در زمینه کارگروهی ، بازی علمی ، پژوهش های موضوعی دارد و تدریس خسته کننده با روش های غیر تعاملی باعث دلزدگی دانش‌آموزان از مدرسه می شود بنابراین با افزایش اختیارات معلم می‌توان زمینه بهره برداری از خلاقیت معلم و دانش‌آموز را در کلاس درس فراهم نمود