مشارکت بین دستگاهی در ابعاد تربیت فردی- اجتماعی، جسمی- روانی و اقتصادی افراد جامعۀ اسلامی ایران

ایده محوری و استدلال:

برقراری ارتباطات درون و بین سازمانی مابین وزارت آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت اقتصاد و دارایی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص شناسایی و مطالعۀ عوامل مؤثر در ابعاد تربیت افراد جامعه، و تنظیم اسناد راهبردی مرتبط با مشارکت این وزارت خانه‌ها و تصمیم گیری راهبردی در خصوص سیاست‌گذاری، برنامه ریزی و اجرای این اسناد.

مشارکت صاحب نظران دانشگاهی و حوزوی در خصوص شناسایی و مطالعۀ ابعاد تربیت اسلامی، حکمی و اخلاقی 

ایده محوری و استدلال:

طرح موضوع تربیت اسلامی، حکمی و اخلاقی دانش آموزان از سوی وزارت آموزش پرورش در جهت بهبود وضعیت اخلاقی و دینی دانش آموزان به عنوان اعضای جامعۀ اسلامی و حرکت به سوی نظام آموزشی حکیم پرور نه صرفاً نظام دانش آموز محور، از کودکی تا بزرگسالی. فراخوان صاحب نظران دانشگاهی و حوزوی در خصوص شناسایی و مطالعۀ ابعاد تربیت اسلامی، حکمی و اخلاقی دانش آموزان و تشکیل کمیته‌های تخصصی در مورد ایجاد زمینه‌های پژوهشی و آموزشی لازم در این خصوص.

تغییر دیدگاه به آموزش و پرورش از یک ارگان مصرف کننده به یک نهاد تولیدی کشور گستر 

ایده محوری و استدلال:

تلاش در جهت تغییر دیدگاه به آموزش و پرورش از یک ارگان مصرف کننده به بزرگ ترین نهاد و ارگان تولیدی کشور؛ ایجاد دیدگاه مطالبه گری آموزش و پرورش از تمامی ارگانهای وابسته به نظام آموزشی کشور به لحاظ تأمین نیروی انسانی نخبه و توانمند و مولد برای سایر ارگان‌ها و مطالبۀ حقوق آموزش و پرورش در این خصوص، به صورت تخصیص بخشی از بودجۀ تمامی ارگان های وابسته به صورت مداوم و پایدار.

ایجاد زمینه برای مدیریت علمی و مبتنی بر پایگاه تخصصی (شایسته سالاری در مدیریت)

ایده محوری و استدلال:

• برنامه ریزی و اقدام برای شناسایی توان مدیریتی تخصصی موجود در لایه های متعدد آموزش و پرورش و استقرار نظام کارآمد انتخاب و انتصاب مدیران لایق و شایسته در پست های آموزشی و اجرایی آموزش و پرورش؛
• همکاری با نظام دانشگاهی و صاحب نظران در خصوص تعریف شاخص های مدیریتی لازم جهت تربیت مدیران متخصص در لایه های تخصصی آموزشی و اجرایی مورد نیاز آموزش و پرورش در تمامی زمینه ها و تعریف موضوعات پژوهشی بر این اساس.

بازتعریف مفهوم “تربیت در نظام آموزش رسمی کشور” 

ایده محوری و استدلال:

انجام مطالعات راهبردی در زمینۀ “تربیت” با عنوان “حکیم پروری (با محوریت حکمت و معرفت اسلامی و آثار فاخر اندیشمندان ایرانی) در آموزش و پرورش نه صرفاً دانش آموز محوری؛ با ابعاد ذیل: 

• تربیت اسلامی، اخلاقی، حکمی؛ 
• تربیت شهروندی، مهارتی و اقتصادی 
•  تربیت جسمی، روانی، عاطفی و نگرشی؛
• در نهایت تربیت آموزشی و تخصصی.

بازنگری در اهداف، مأموریت‌ها و سیاست های آموزش و پرورش 

ایده محوری و استدلال:

تغییر تعریف اهداف و مأموریت های آموزش و پروش و اتخاذ سیاست های لازم همسو با تغییرات آنی در محیط زیست (زیست بوم) دانش آموزان.

رسیدگی به وضعیت آموزشی دانش آموزان در آستانۀ حضور مجدد در مدارس (دوران پسا کرونا)

ایده محوری و استدلال:

• رسیدگی به وضعیت آموزشی دانش آموزان در سه گروه (بازمانده از تحصیل و یا ترک تحصیل به اجبار و ناشی از ضعف فرهنگی و اقتصادی خانوار؛ گروه آسیب دیده از نظر آموزشی- فرهنگی و گروهی که صرفاً موفق به قبولی در یک پایۀ تحصیلی شده اند، اما دچار ضعف در یادگیری مفاهیم پایه هستند)؛
• تشکیل کمیته‌های آموزش سنجی در ادارات کل و نواحی آموزش و پرورش و پایش مدارس در خصوص وضعیت آموزشی تک تک دانش آموزان و دسته بندی آن‌ها در گروه های هدف برای برنامه ریزی فوری در جهت ترمیم وضعیت آموزشی دانش آموزان ورودی به پایه های مختلف در شروع دوران پسا‌کرونا.

رسیدگی فوری به وضعیت نیروی انسانی آموزش و پرورش 

ایده محوری و استدلال:

تنظیم لوایح لازم در خصوص تعیین وضعیت سریع و قاطع نیروهای خرید خدمات، نهضتی، حق‌التدریس و … و تغییر وضعیت آنها به نیروی استخدامی آموزش و پرورش جهت ایجاد تمرکز نیروی مذکور در کار آموزشی خود، و نیز هدف‌گذاری آموزش و پرورش بر فرآیند تربیت ضمن خدمت این نیروها و کیفیت بخشی به وضعیت آن‌ها برای یک دورۀ 30 سالۀ خدمت.

همچنین

ساماندهی نهایی وضعیت نظام رتبه بندی معلمان

ایده محوری و استدلال:

تعیین تکلیف نهایی وضعیت رتبه بندی معلمان با همکاری مجلس شورای اسلامی و شورای عالی آموزش و پرورش در یک بازۀ 3 الی 6 ماهه و طی یک پروتکل قطعی، مشخص و لازم الاجرا در همۀ جزئیات مرتبط.

ایجاد تغییر روزآمد و بهینه در حوزۀ آموزش و ارزشیابی از حالت حضوری به نیمه حضوری- مجازی 

ایده محوری و استدلال:

• به کارگیری تمامی قوای علمی و مهندسی کشور در خصوص ایجاد تغییرات اساسی در نظام آموزشی و ارزشیابی کشور از حالت حضوری و وابستگی صد در صدی به کانون مدرسه؛ به حالت نیمه حضوری – مجازی؛ 
• استقلال فرآیند آموزشی و ارزشیابی دانش آموزان از مدرسه به صورت تقسیم وظایف بین مدرسه و خانوار و ایجاد آمادگی برای زمان های بحران (مانند وضعیت کنونی که در اثر بروز ناگهانی ویروس کرونا در جامعه ایجاد شده است).

و از طرفی

پایش وضعیت برابری و عدالت آموزشی در سراسر کشور

ایده محوری و استدلال:

گزارش گیری و پایش وضعیت امکانات و فضای آموزشی در سراسر کشور توسط شخص وزیر جهت تأمین هرچه سریع تر مبانی و مؤلفه های برابری آموزشی به خصوص حول محور تغییرات به سوی شیوه های مجازی آموزش در هر نقطه از کشور و از بین بردن فاصله های طبقاتی و مرکز گرایانه در تمامی ابعاد کمّی و کیفی لازم. 

کیفیت بخشی به محتوای آموزشی (PCK) د رتمامی مقاطع تحصیلی 

ایده محوری و استدلال:

به روز‌آوری محتوای آموزشی پایه‌ها و رشته های مختلف تحصیلی با توجه به نظام آموزش و ارزشیابی مجازی و آموزش معلمان و دانش آموزان و حتی خانواده‌ها در خصوص محتوای آموزشی مجازی و نحوۀ ارزشیابی دانش آموزان در وضعیت جدید (دوران پسا‌کرونا).

ایجاد مبانی علمی- تخصصی در زمینۀ ارزشیابی کیفی- کمّی در مدارس  

ایده محوری و استدلال:

تقویت ارزشیابی کیفی در دوره ابتدایی و بنیان نهادن ارزشیابی کیفی در دوره متوسطه؛ تغییر نگاه معلمان به کاربرد ارزشیابی کیفی- کمّی در مدارس و آموزش شیوه های به کارگیری آن به معلمان و شیوه های شناخت و برخورد با ارزشیابی کیفی- کمّی و نتایج آن به اولیای دانش آموزان (با استفاده از تجارب بین‌المللی در این زمینه).

پایش مسایل مرتبط با رشد روانی، شناختی و فرهنگی دانش آموزان در دوران پسا کرونا

ایده محوری و استدلال:

تقویت نظام مشاوره ای در مدارس با حضور مشاوران و روانشناسان به صورت تخصصی و ایجاد پایگاه های خاص مشاوره در دوران پسا‌کرونا در مدارس برای رفع و یا بهبود آثار سوء دوران کرونا بر وضعیت رشد روانی، شناختی و فرهنگی دانش آموزان.

تربیت نیروی انسانی پایدار در آموزش و پرورش 

ایده محوری و استدلال:

• نیروی انسانی پایدار به معنی نیروی انسانی هدفمند برای دوره ای 30 تا 60 ساله چه به لحاظ موقعیت و زمان اشتغال و چه به لحاظ نوع جایگزینی)؛ 
• – بررسی وضعیت خروج نیرو (به خصوص نیروی معلم) در دهه‌های آینده و تربیت و جذب نیروی انسانی متناسب با این خروجی ها و جایگزینی نیروی خروجی با نیروهای باکیفیت (فارغ التحصیل از نظام تربیت معلم) در مقاطع مختلف.

حذف قانون مادۀ 28 در جریان جذب نیروی معلم 

ایده محوری و استدلال:

تلاش در جهت حذف قانون مادۀ 28 در جریان جذب نیروی معلم و به کارگیری روش های مؤثر و کارآ در جذب نیروی معلم با محوریت نخبه گزینی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و یا حوزوی (نخبه های علمی – فرهنگی) در کوتاه مدت و قطع ید ارگانهای غیر تخصصی (غیر دانشگاهی) از تربیت‌معلم.

به‌کارگیری مکانیسم مشارکتی در تربیت معلم بین نظام دانشگاهی و دانشگاه فرهنگیان

ایده محوری و استدلال:

استفاده از مکانیسم مشارکتی بین نظام دانشگاهی و دانشگاه فرهنگیان در تربیت معلم (مراجعه شود به رسالۀ دکتری محمدآقایی، 1399 با عنوان “طراحی مشارکت نظام دانشگاهی در فرآیند تربیت‌معلم”).

ایجاد ساختارهای لازم در برابر تغییرات غیر قابل پیش بینی و یا محتمل آینده

ایده محوری و استدلال:

تدوین سند آمایش ملی در خصوص تهیۀ زیرساخت‌های سخت افزاری و نرم‌افزاری لازم در آموزش و پرورش (به خصوص در زمینۀ آموزش مجازی و فضا و امکانات لازم برای پیشبرد بهینه آن و پوشش صد درصدی دانش آموزان) برای مقابله با تغییرات و مسائل پیش بینی نشده و یا مسائل محتمل در آینده (شبیه به شرایط کرونایی).

تقویت مدارس دولتی در ابعاد مختلف به خصوص مالی، ساختمان، تجهیزات و امکانات 

ایده محوری و استدلال:

تقویت همه جانبه مدارس دولتی به خصوص در بحث بودجه، ساختمان و امکانات از محل درآمد مدارس غیر دولتی.

تلاش در جهت اجرای برابری و عدالت در خصوص فضا و امکانات  آموزشی در تمامی نقاط کشور و تأمین هزینه های آن در اولویت امور اجرایی آموزش و پرورش.

بررسی میزان اثربخشی مجتمع های آموزشی در گذشته و ضرورت تشکیل مجدد آنها 

ایده محوری و استدلال:

انجام مطالعه و پژوهش در خصوص میزان اثربخشی مجتمع های آموزشی در نظام آموزشی (در دهه گذشته) و بررسی میزان هزینه فایده، اثر بخشی و کارآیی مجتمع های آموزشی در وضعیت آموزشی دهه آینده.

تقویت و اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش با درج مؤلفه های مرتبط با آموزش مجازی 

ایده محوری و استدلال:

انجام مطالعات لازم در خصوص به روزآوری و تنظیم مجدد سند تحول بنیادین  آموزش و پرورش با تأکید بر مؤلفه های آموزش و ارزشیابی مجازی؛ آموزش عوامل انسانی مدارس در این زمینه و اجرای مؤلفه های سند در تربیت دانش آموزان در مدرسه.

از طرفی

تمرکز سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و پژوهشگاه مطالعات تعلیم و تربیت بر مسایل مرتبط با حوزۀ آموزش و ارزشیابی دوران پسا‌کرونا (آموزش حضوری، نیمه حضوری و مجازی و شیوه های ارزشیابی کمّی کیفی مرتبط)

ایده محوری و استدلال:

تمرکز سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و پژوهشگاه مطالعات تعلیم و تربیت بر مسایل مرتبط با حوزۀ آموزش و ارزشیابی دوران پسا کرونا، با برنامه ریزی و برگزاری کرسی های نظریه پردازی با حضور متخصصان و صاحب‌نظران داخلی و خارجی، همایش ها و کنفرانس های داخلی، ملی و بین‌المللی، تعریف موضوعات مربوطه جهت انجام طرح پژوهشی در این زمینه، حمایت از پایان نامه های تحصیلات تکمیلی در نظام دانشگاهی و همچنین تشویق و حمایت نویسندگان حوزۀ علوم تربیتی کشور به نوشتن مقالات و کتب تخصصی و سفارشی در این زمینه.

تدوین سند حکیم پروری در آموزش و پرورش با محوریت مؤلفه‌های تربیت اسلامی، حکمی و اخلاقی 

ایده محوری و استدلال:

تدوین سند حکیم پروری با محوریت تربیت اسلامی، حکمی و اخلاقی دانش آموزان، با دخیل نمودن سوابق علمی و حکمی جامعۀ علمی کشور (از گذشته تا عصر حاضر) و مشارکت صاحب‌نظران دانشگاهی و حوزوی در مقابل سندهای بیگانه همچون سند 30-20 و اجرایی نمودن سند در اسرع وقت به عنوان یک حرکت ایجابی در مقابله با تهاجم و سیطرۀ فرهنگ غربی- آمریکایی در مدارس کشور.

تربیت جسمی- روانی، شهروندی و مهارتی دانش آموزان 

ایده محوری و استدلال:

سیاست‌گذاری و برنامه ریزی در خصوص تقویت برنامه های تربیت جسمی- روانی دانش آموزان با تأکید بر ورزش‌های همگانی و تخصصی به خصوص در دوران پسا کرونا و در راستای تعدیل وضعیت جسمی و روانی دانش آموزان در این دوران، تربیت شهروندی با تأکید بر مفاهیم جامعۀ اسلامی و همچنین ایجاد زمینه های مهارت آموزی و مباحث مرتبط با اشتغال دانش آموز در آینده به عنوان یک شهروند سالم، مقتصد و متعهد.

آینده نگاری وضعیت نیروی انسانی در آموزش و پرورش

ایده محوری و استدلال:

انجام مطالعات آینده‌نگارانه در جهت تأمین نیروی انسانی پایدار (به جایگزینی نیروی انسانی متناسب با تغییرات آینده) در افق های 10 تا 50 ساله؛ شناسایی گلوگاه‌های خروج نیروی انسانی از آموزش و پرورش در برهه های تاریخی گذشته و آینده، برنامه ریزی و اتخاذ تدابیر لازم برای جایگزینی نیروی انسانی و معلم متخصص مبتنی بر گلوگاه‌های رصد شده، صرفا از طریق تربیت معلم.

بازتعریف ویژگی های معلم به روز، نوآور، فن‌آور و خلاق (ایجاد فرهنگ آموزش و ارزشیابی مجازی (غیر حضوری) و نیمه حضوری در جامعۀ معلمان و غیر معلمان)

ایده محوری و استدلال:

• انجام مطالعات و پژوهش های لازم در خصوص ابعاد تربیت معلم به روز، خلاق، فناور، مبدع و نوآور
• برنامه ریزی و اجرای آموزش های گسترده در راستای ایجاد فرهنگ آموزش و ارزشیابی مجازی (غیر حضوری) و نیمه حضوری در جامعۀ مرتبط با آموزش کشور اعم از معلمان و اعضای خانوار و بستر سازی لازم به لحاظ تأمین امکانات و زیرساخت های لازم در جهت اجرا و پیاده‌سازی بهینۀ آموزش و ارزشیابی مجازی در هر برهه از زمان و در هر نقطه از کشور.

تغییر در ساختار تربیت معلم 

ایده محوری و استدلال:

تغییر در ساختار تربیت معلم از وضعیت فعلی که به صورت منحصر به فرد از سوی یک دانشگاه در حال اجرا است به یک تربیت معلم مشارکتی با ابعاد مختلف (مراجعه شود به مقالۀ محمدآقایی و همکاران، 1399 با عنوان “طراحی مدل مشارکت نظام دانشگاهی در فرآیند تربیت معلم ایران”

درخواست در بعد اقتصاد آموزش و پرورش

شناسایی و تعیین منابع پایدار جذب بودجه برای آموزش و پرورش؛

حرکت به سوی تأمین منابع مالی پایدار برای آموزش و پرورش و تلاش در جهت ترمیم جایگاه اقتصادی آموزش و پرورش و پاسخ گویی به نیازهای آموزشی دانش آموزان و نیازهای معلمان در ابعاد متفاوت.

فرهنگ سازی در جهت شناسایی و جایگاه تخصصی و اجتماعی معلم:

ایجاد فرهنگ ارج نهادن به مقام و شأن والای معلم بین مردم و مسئولان کشور و زمینه سازی برای ارتقاء منزلت و شأن اجتماعی معلمان در بین آحاد جامعه از سوی مسئولان مربوطه به خصوص شخص ریاست محترم جمهور؛ تنظیم لوایح مرتبط با ایجاد پایگاه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی متناسب با شأن معلمان و همترازی معلمان با اساتید دانشگاهی در ابعاد اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی. بازگشت دولت به سمت سیاست های استخدام دایمی معلمان در یک شکل واحد.

تلفیق سه وزارت خانه آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 

ایده محوری و استدلال:

تنظیم لایحه ای مبنی بر تلفیق سه وزارت خانه آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در راستای اقامۀ مدیریت تغییر در ارکان محوری حکمرانی فرهنگی- علمی دولت و ایجاد زمینه برای مدیریت بهینۀ منابع انسانی و مالی کشور؛ ایجاد زمینه برای بهره‌وری اقتصادی و فرهنگی و عدالت آموزشی پایدار در تمامی مقاطع آموزشی (آموزش ابتدایی تا آموزش عالی) کشور.

و در آخر

همسویی و همراهی شوراهای تأثیرگذار در سیاست گذاری‌ها و برنامه های راهبردی آموزش و پرورش مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش و پروش؛ همکاری و معاضدت با وزیر آموزش و پرورش در خصوص سیاست گذاری، تصمیم سازی و برنامه ریزی راهبردی.